Yağlı karaciğer hastalığı, karaciğerde çok fazla yağ birikimine bağlı olarak ortaya çıkan yaygın ancak ciddi bir durumdur. İki ana yağlı karaciğer hastalığı türü vardır: Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkolik yağlı karaciğer hastalığı. İlki aşırı alkol alımından kaynaklanırken, ikincisi çok az alkol tüketen kişileri etkiler ve diyabet, obezite ve yüksek tansiyon ile tetiklenebilir. Erken bir aşamada tedavi edilmezse, NAFLD, karaciğer iltihabı ile işaretlenen agresif bir yağlı karaciğer hastalığı olan alkolsüz steatohepatite (NASH) yol açabilir. Bu aynı zamanda ilerlemiş yara izi (siroz) ve karaciğer yetmezliğine de ilerleyebilir. Genellikle yağlı karaciğer hastalığı erken evrelerde belirgin semptomlara neden olmaz.
Karaciğer yağlanması hastalığı olan bazı hastalar yorgunluk, mide bulantısı veya karın ağrısından şikayet edebilir. İleri aşamada (siroz), kişi aşağıdaki gibi semptomlar yaşayabilir.
- Karın şişmesi (assit)
- Deri yüzeyinin hemen altındaki genişlemiş kan damarları
- Büyümüş dalak
- Kırmızı avuç içi
- Deri ve gözlerde sararma
- Kaşınan cilt
- Koyu idrar
- Soluk tabureler
- Kolayca morarma eğilimi
Bu belirti ve semptomlar, alkolsüz karaciğer hastalığının ileri aşamalara ilerlediğini ve karaciğerinizin düzgün çalışmadığını gösterir. Bu tür kalıcı belirti ve semptomları fark ederseniz, acil tıbbi yardım isteyin.
Yağlı Karaciğer Hastalığının Teşhisi
Erken teşhis ve tedavi, NAFLD’nin daha da kötüye gitmesini durdurabilir ve karaciğerinizdeki yağ miktarını azaltabilir. Çoğu durumda, yağlı karaciğer, karaciğer fonksiyonunu test etmek için bir kan testi ile veya karnınızın ultrason taraması sırasında teşhis edilir. NAYKH’nın hangi aşamasına sahip olduğunuzu belirlemek için biyopsi dahil başka testler gerekebilir. Olan kişiler veya metabolik sendrom onlar NAYKH’nın artmış risk altındadır. 3 yılda bir karaciğer ultrason taraması olması tavsiye edilir. NAFLD’nin diğer risk faktörleri şunlardır:
- Yüksek kolestorol
- Kandaki yüksek trigliserit seviyeleri
- Obezite
- Polikistik over sendromu
- Uyku apnesi
- Yetersiz tiroid (hipotiroidizm)
- Yetersiz hipofiz bezi (hipopituitarizm)
NAFLD teşhisi konulursa, doktorunuzla düzenli randevular almanız, karaciğer fonksiyonunuzu kontrol ettirmek ve yeni sorunların belirtilerini aramak için önemlidir. Şu anda, NAFLD için belirli bir ilaç yoktur, ancak yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi durumla ilişkili sorunları yönetmek için size ilaçlar verilebilir.
NAFLD’niz Varsa Yapmanız Gerekenler
Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, NAYKH’yi önlemenin veya yönetmenin en iyi yoludur. Meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar açısından zengin sağlıklı bir diyet yapın. Diyetiniz yağ, şeker ve tuz bakımından düşük olmalıdır. Aşırı kiloluysanız veya obezseniz, kilonuzu sağlıklı bir aralığa, 18,5 ila 24,9 arasında bir VKİ’ye indirmeye çalışın. Düzenli egzersiz yapın – uzmanlar haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aktivite önermektedir. Eğer sigara içiyorsanız, derhal bırakmalısınız. Sigara oksidatif strese neden olabilir ve alkolsüz yağlı karaciğer hastalığının ilerlemesini hızlandırabilir. NAYKH alkolden kaynaklanmasa da, içmek durumu daha da kötüleştirebilir.